Dossier d’œuvre objet IM34011685 | Réalisé par
  • inventaire topographique
plaque commémorative des heurts avec les protestants, ancienne cathédrale Saint-Etienne d'Agde
Œuvre étudiée
Copyright
  • (c) Inventaire général Région Occitanie

Dossier non géolocalisé

Localisation
  • Aire d'étude et canton Hérault
  • Commune Agde
  • Emplacement dans l'édifice mur nord-ouest, actuel fond de nef

Plaque relatant la défense de la ville contre les protestants, avec l'évêque Aimery de San-Severino, le premier octobre 1567. Aimeri de Saint-Séverin (1527-1578) a été évêque d'Agde de 1561 à 1578. Son visage est connu par un dessin de 1563, de l'atelier de François Clouet.

Les protestants avaient occupé un temps la ville, puis en furent chassés. Dans la nuit du 1er octobre 1567, ils appliquent des échelles sur les murs de la cité et parviennent à entrer, mais l'évêque, ayant laissé huit hommes pour garder la cathédrale, prend la tête d'un groupe de citoyens et ils réussissent à faire partir les assaillants. Jusqu'à la Révolution, on a fait messe d'action de grâce et procession générale le 2 octobre.

La plaque de marbre elle-même est difficilement datable mais peut dater d'avant la Révolution.

  • Période(s)
    • Principale : 18e siècle
  • Dates

Plaque de marbre blanc simplement moulurée.

"Posteritati,

Quod foelix, faustum, fortunatumq[ue]

sit clero populoque,

Agathensii

Bello civili religionis ergo commoto, commoto jamque fere extincto atque sepulto, cum ab /,

edicto regio nusquam discedere arbitraretur et unusquisq[ue] quantum in se erat funda/

menta pacis jaceret, Atheniensiumq[ue] amnistiam renovare censeret : nihilominus tentator /

ita haereticos vulgo Hugonotos excitavit, ut calend. octob[ris] an/. incarnat. MDLXVII ; abditam

illam atq[ue] infandam conjurationem quam diu in animis nefarie habeba[n]t ad finem totis virib[us]

conati sunt perducere. Erat autem haec regem, reginam matrem, et regis fratres, sororemque,

universum clerum, omnesque catholicos per totam Galliam, inhumaniter atque crudeliter

trucidare. Itaque, noctu circiter secundam vigiliam, urbi scalas admovere, eamque cepere et

in suam potestatem redegere. Verum Deus opt. max. et pater misericordiarum clerum univer

sumque populum Agathensem incredibili affectum calamitate, opera atque consilio A. San

Severini Agath. Episcopi erexit atque liberavit. Is enim divinitus admonitus, ut octo templum

diligenter custodirent, simulque excubias agerent imperavit Ille vero cum reliquis qui cum

illo vitam cottidie agebant in domo sua subcenturiatus, permansit ut illos regis atque pa

triae proditores arcere, civitamque ab illorum impetu posset custodire. Quare quamvis trecen

ti essent numero vix ausi sunt caput movere verum pudore, verecundia, timore perterrefacti

turpiter civitatem deseruerunt. Ecce quae te scire volui ut intelligas quam admirabilis, glorio

sus Deus et propitius huic clero urbi civitatique fuerit. Haec, regnante Carolo IX Galliaru[m]

rege christianissimo, vix decimum nonum annum aetatie suae attingente, peracta Quamobrem episcopus

et capitulum, ut meritas Deo optimo maximo possint grates persolvere, singulis annis, sexto nonis octob

divina mysteria celebrari, publicamque obsecrationem per civitatem fieri sanxierunt.

A. G. S. M.

  • Catégories
    sculpture
  • Matériaux
    • marbre, taillé, gravé
  • Précision dimensions

    Hauteur : 102 ; longueur : 144,5.

  • État de conservation
    • bon état
  • Statut de la propriété
    propriété de la commune

Bibliographie

  • ADGE, Michel, RIVIERE, Jean-Claude. La cathédrale Saint-Etienne d'Agde, origines et construction. A2C éditions : Le Crès, 2013, 221 p.

    p. 131

Lien web

Date(s) d'enquête : 2025; Date(s) de rédaction : 2025
(c) Ministère de la culture, DRAC Occitanie
(c) Conseil départemental de l'Hérault
(c) Inventaire général Région Occitanie
Édifice
ancienne cathédrale Saint-Etienne d'Agde

ancienne cathédrale Saint-Etienne d'Agde

Commune : Agde
Adresse : rue Louis Bages